Regulamin Komitetu Astronomii Polskiej Akademii Nauk
Uchwalony na zebraniu plenarnym Komitetu
w dniu 18 grudnia 2020 roku [Uchwała nr 1/2020]
Niniejszy regulamin Komitetu Astronomii Polskiej Akademii Nauk, zwanego w dalszej części regulaminu "Komitetem", uchwalony został na posiedzeniu plenarnym Komitetu w dniu 18 grudnia 2020 roku [uchwała nr 1/2020] i zatwierdzony przez Prof. Pawła Rowińskiego, Wiceprezesa Polskiej Akademii Nauk w dniu 12 stycznia 2021 roku. Komitet działa przy Wydziale III PAN.
Komitet swym zakresem działania obejmuje nauki ścisłe i przyrodnicze. Komitet jest samorządną reprezentacją dyscypliny astronomia służącą integrowaniu uczonych z całego kraju.
Do zadań Komitetu - obok zadań wskazanych w art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 roku o Polskiej Akademii Nauk (Dz.U. z 2019 r., poz. 1183, 1655, 2227, z 2020 r. poz. 695, 1086) - należy podejmowanie wszelkich działań, służących rozwojowi astronomii oraz wykorzystanie ich osiągnięć dla dobra kraju, a w szczególności:
- organizacja debat, dyskusji i konferencji naukowych dotyczących istotnych problemów astronomii lub pokrewnych dyscyplin naukowych;
- przygotowywanie analiz, ekspertyz, opinii, ocen stanu nauki i prognoz naukowych. oraz wypowiadanie się w sprawach polityki naukowej państwa, szczególnie kierunków rozwoju i priorytetów badawczych w dyscyplinie astronomia;
- opiniowanie polskiej polityki naukowej dotyczącej projektów aparaturowych i kosmicznych oraz obserwatoriów dla astronomii;
- przeprowadzanie ocen stanu rozwoju i potrzeb astronomii lub pokrewnych dyscyplin naukowych oraz instytucji naukowych, z inicjatywy Komitetu, z ich własnej inicjatywy lub na wniosek jednego z organów Akademii;
- współdziałanie z organami rządowymi w szczególności z ministerstwami odpowiedzialnymi za naukę i szkolnictwo wyższe oraz edukację, w sprawach dotyczących ocen stanu, poziomu, priorytetów badawczych i kierunków rozwoju dyscyplin reprezentowanych przez Komitet;
- współdziałanie w upowszechnianiu wyników badań, prac naukowych, debat, dyskusji i konferencji naukowych oraz wprowadzaniu do praktyki społecznej i gospodarczej rezultatów badań w dyscyplinie astronomia reprezentowanej w Komitecie, organizowanie w tym celu między innymi dyskusji i konferencji naukowych;
- analiza i ocena programów nauczania, wypowiadanie się w sprawach kształcenia kadr naukowych oraz prowadzenie działań aktywizujących udział w życiu naukowym kraju i zapewniających rozwój młodej kadry naukowej. Współpraca z organami i instytucjami naukowymi Akademii we wspieraniu rozwoju osób rozpoczynających karierę naukową;
- współdziałanie przy wprowadzaniu w życie i upowszechnianiu wyników badań naukowych i prac rozwojowych;
- dbałość o widoczność nauki polskiej na świecie oraz rozwój współpracy międzynarodowej;
- przygotowywanie wspólnie z innymi komitetami naukowymi multidyscyplinarnych opracowań naukowych na wniosek jednego z organów Akademii;
- ocena i wypowiadanie się w sprawach poziomu i potrzeb wydawnictw naukowych w zakresie astronomii;
- prowadzenie działalności wydawniczej, w szczególności występowanie o środki na opłacenie składki do międzynarodowego konsorcjum wydającego czasopismo “Astronomy & Astrophysics”, oraz wybór przedstawiciela Polski w Board of Directors of Astronomy and Astrophysics;
- inicjowanie i prowadzenie współpracy z zagranicznymi organizacjami i ośrodkami naukowymi oraz realizacja zadań wynikających ze współpracy z Międzynarodową Unią Astronomiczną:
- koordynowanie działalności naukowej w Polsce w zakresie współpracy z Międzynarodową Unią Astronomiczną,
- organizowanie konferencji naukowych w zakresie problematyki wchodzącej w zakres programów naukowych Międzynarodowej Unii Astronomicznej,
- propagowanie na forum Międzynarodowej Unii Astronomicznej osiągnięć polskiej nauki i upowszechnianie w kraju programu działalności Międzynarodowej Unii Astronomicznej,
- wnioskowanie o udziale i składzie oficjalnych delegacji na walne zgromadzenie, kongresy i konferencje naukowe organizowane pod auspicjami Międzynarodowej Unii Astronomicznej,
- wysuwanie przedstawicieli nauki polskiej do władz Międzynarodowej Unii Astronomicznej,
- opiniowanie kandydatur kandydatów na członków Międzynarodowej Unii Astronomicznej;
- opiniowanie kandydatów na członków korespondentów Polskiej Akademii Nauk z zakresu astronomii;
- zgłaszanie i opiniowanie wniosków do nagród naukowych z zakresu astronomii;
- współpraca ze specjalistycznymi towarzystwami naukowymi z zakresu astronomii;
- patronat nad konferencjami i seminariami.
Komitet pełni funkcję komitetu narodowego Międzynarodowej Unii Astronomicznej.
- W skład Komitetu wchodzą specjaliści z zakresu astronomii, astrofizyki i badań kosmicznych reprezentujący środowisko naukowe dyscypliny astronomia, wybrani zgodnie z aktualnym Regulaminem trybu wyboru członków i organów komitetów naukowych, stanowiącym załącznik do Uchwały Prezydium PAN nr 50/2019 z 17 września 2019 r., zmienionego Uchwałą Nr 20/2020 Prezydium Polskiej Akademii Nauk z dnia 19 maja 2020 r., którego tekst jednolity stanowi załącznik do Uchwały nr 21/2020 Prezydium Polskiej Akademii Nauk z dnia 19 maja 2020 r. (zwany dalej: „Regulaminem trybu wyborów członków i organów komitetów naukowych”).
- W skład Komitetu wchodzą ponadto członkowie krajowi Polskiej Akademii Nauk odpowiednich specjalności oraz Akademii Młodych Uczonych, zgłaszający swój udział w pracach Komitetu, lub zapraszani do udziału w pracach Komitetu, przedstawiciele specjalistycznych towarzystw naukowych oraz honorowy przewodniczący Komitetu i honorowi członkowie Komitetu, powoływani zgodnie z Regulaminem trybu wyboru członków i organów komitetów naukowych.
- Komitet może wybrać do swojego składu specjalistów z zakresu życia naukowego, gospodarczego i społecznego; posiadają oni status członka Komitetu z pełnymi uprawnieniami.
- Członków Komitetu powołuje Dziekan Wydziału III PAN.
- Organami Komitetu są:
- Przewodniczący Komitetu,
- Prezydium Komitetu.
- Przewodniczący Komitetu zwołuje zebrania Prezydium Komitetu i zebrania plenarne w miarę potrzeb i przewodniczy tym zebraniom. Ponadto kieruje bieżącą pracą Komitetu oraz reprezentuje Komitet na zewnątrz. W razie nieobecności przewodniczącego, zastępuje go wskazany przez niego albo, w razie niemożności wskazania, przez Dziekana Wydziału III PAN zastępca przewodniczącego Komitetu.
- Prezydium Komitetu może realizować swoją pracę także poprzez wykorzystanie form (narzędzi i technik) elektronicznych (m.in. poczty e-mail, video konferencji, itp.). W szczególnych sytuacjach, po uzgodnieniu z dziekanem Wydziału, dozwolone jest przeprowadzenie posiedzenia Komitetu za pośrednictwem narzędzi teleinformatycznych oraz głosowania przy wykorzystaniu systemu wyborczego Polskiej Akademii Nauk. Po odbytym posiedzeniu niezbędne jest przekazanie protokołu spotkania do Wydziału.
- Przewodniczący Komitetu zwołuje zebrania plenarne Komitetu poprzez powiadomienie członków Komitetu i zainteresowanych osób spoza Komitetu w formie elektronicznej lub papierowej, przesyłając zaproszenie wraz z programem i materiałami na co najmniej 2 tygodnie przed posiedzeniem.
- Przewodniczący Komitetu zwołuje zebrania Prezydium Komitetu poprzez powiadomienie członków Prezydium Komitetu w formie elektronicznej lub papierowej, przesyłając zaproszenie wraz z programem i materiałami na co najmniej 2 tygodnie przed posiedzeniem.
- 1. W skład Prezydium Komitetu wchodzą:
- przewodniczący,
- jego zastępca lub zastępcy (nie więcej niż dwóch),
- członkowie wybrani przez zebranie plenarne Komitetu (nie więcej niż trzy osoby).
- Prezydium Komitetu może wybrać jednego ze swoich członków sekretarzem Komitetu.
- W skład Prezydium Komitetu mogą być wybrane i powoływane tylko osoby będące członkami Komitetu na daną kadencję.
- Przewodniczącego Komitetu, wybranego na pierwszym zebraniu plenarnym Komitetu w nowej kadencji, powołuje Prezydium Polskiej Akademii Nauk, po przedstawieniu wniosku przez Dziekana Wydziału.
- Zastępców przewodniczącego, sekretarza i członków Prezydium Komitetu - wybranych na zebraniu plenarnym Komitetu - powołuje Dziekan Wydziału.
- W posiedzeniach Prezydium Komitetu mogą uczestniczyć na zaproszenie Przewodniczącego Komitetu, bez głosu stanowiącego, honorowy przewodniczący, członkowie honorowi Komitetu, przewodniczący komisji, sekcji oraz zespołów Komitetu (o ile Komitet utworzył takie jednostki) i przedstawiciel Polskiego Towarzystwa Astronomicznego.
- Do zadań Prezydium Komitetu należy kierowanie pracami Komitetu, przygotowywanie projektów uchwał, podejmowanie uchwał we wszystkich istotnych merytorycznie i porządkowo sprawach dotyczących funkcjonowania Komitetu i realizacji jego zadań, przygotowanie planów pracy i sprawozdań z działalności Komitetu, wykonywanie uchwał zebrania plenarnego oraz podejmowanie decyzji w sprawach przekazanych przez zebranie plenarne Komitetu, przez Wydział lub przez Prezydium Polskiej Akademii Nauk, o ile decyzje te nie wymagają zgody zebrania plenarnego Komitetu.
- Do ważności uchwał Prezydium Komitetu wymagana jest zwykła większość głosów przy obecności co najmniej połowy liczby jego członków. W razie równej liczby głosów rozstrzyga głos przewodniczącego zebrania.
- Dla ważności uchwał organów kolegialnych Komitetu wymagana jest zwykła większość głosów przy obecności co najmniej połowy ogólnej liczby członków danego organu. W razie równej liczby głosów rozstrzyga głos przewodniczącego zebrania. Dopuszcza się formę głosowania pisemnego przy użyciu elektronicznych form komunikacji.
- W posiedzeniach komitetów naukowych mogą uczestniczyć, z głosem doradczym, osoby zapraszane spoza jego składu.
- Dla wykonania ustawowych zadań Komitetu oraz zadań wymienionych w § 3 mogą zostać utworzone wewnętrzne jednostki organizacyjne – komisje, sekcje, zespoły w trybie określonym przez zebranie plenarne komitetu i zaakceptowanym przez Dziekana Wydziału.
- Członkowie komisji, sekcji lub zespołów są wybierani w drodze uchwały przez zebranie plenarne Komitetu. Przewodniczącego, jego zastępców lub zastępcę oraz sekretarza - o ile ich powołanie jest uzasadnione - komisji, sekcji lub zespołu, powołuje Dziekan Wydziału.
- W skład komisji lub sekcji Komitetu mogą wchodzić również osoby niebędące członkami Komitetu, z zastrzeżeniem, że przewodniczącym sekcji i komisji mogą być wyłącznie członkowie Komitetu.
- Jako komisje lub sekcje Komitetu mogą działać sekcje krajowe międzynarodowych unii i stowarzyszeń naukowych. Ich powołanie odbywa się na zasadach określonych w ustawie o Polskiej Akademii Nauk oraz w Statucie Polskiej Akademii Nauk.